پایگاه نشریات با دسترسی آزاد (DOAJ)

    پایگاه نشریات با دسترسی آزاد یا  DOAJ (The Directory of Open Access Journals) در سال ۲۰۰۳ در دانشگاه لوند Lund University)) سوئد با ۳۰۰ نشریه با دسترسی آزاد شروع به کار کرد و امروز حدود 12000 نشریه با دسترسی آزاد را در تمام زمینه‌های علم و فناوری، پزشکی، علوم اجتماعی و علوم انسانی پوشش می‌دهد.  DOAJ سازمانی عضوپذیر است و اعضای آن در سه دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شوند: ناشر، عضو عادی و حامی.

    ماموریت اصلی این پایگاه افزایش رویت پذیری، شهرت، فرآیند داوری (peer review) صحیح و  استفاده بیشتر از مجلات دسترسی آزاد بدون محدودیت های جغرافیایی و زبانی است. هم اکنون در بسیاری از ارزیابی ها و مقالات معتبر منتشر شده در حوزه اعتبارسنجی علمی مجلات، از نمایه  DOAJ به عنوان لیست سفید "White List" و یا به تعبیر دقیق تر فیلتری برای ژورنال های دسترسی آزاد یاد میشود.

 لینک ثبت‌نام در پایگاه

    بروزرسانی: دسترسی به پایگاه  DOAJ و ارائه سرویس این پایگاه به IP های ایرانی از پاییز 1397 مجددا فعال شده است. در پاییز 1397، موسسه حامی این پایگاه، تعداد ادیتورهای ایرانی را جهت رسیدگی به مجلات افزایش داده و در آذر 1397 درخواست عضویت چند محقق ایرانی را به عنوان داور بررسی کننده مدارک مجلات پذیرفت.

  https:// DOAJ.org/translated

    به طور کلی برای ثبت نشریه خود در پایگاه  DOAJ ضرورت دارد، به سؤالاتی پاسخ دهید که به شش بخش تقسیم‌ می‌شوند:

۱. اطلاعات اولیه نشریه (Basic Journal Information)

۲. کیفیت و شفافیت عملکرد هیئت تحریریه نشریه (Quality and Transparency of the Editorial Process)

۳. چگونگی دسترسی به محتوای نشریه (How Open is the Journal)

۴. صدور مجوزهای محتوا (Content Licensing)

۵. حقوق مؤلفان و مجوزها (Copyright and Permissions)

۶. مشخصات متقاضی (The qualifiers for the  DOAJ Seal)

 بخش اول: اطلاعات اولیه نشریه

در این قسمت باید به ترتیب عنوان نشریه، آدرس اینترنتی، عنوان فرعی نشریه، شماره‌های ISSN چاپی و آنلاین نشریه، نام ناشر، نام مؤسسه یا انجمن، نام شرکت پشتیبان سایت، نام فردی که بتوان با او در ارتباط بود، آدرس پست الکترونیکی فرد، تکرار آدرس ایمیل فرد و نام کشور را وارد کرد. در ادامه باید به برخی سؤالات دیگر نیز پاسخ داد که عبارت‌اند از:

- آیا نشریه برای انجام فرآیندهای خود پولی دریافت می‌کند؟ آدرس اینترنتی بخشی که اطلاعاتی در این زمینه ارائه می‌دهد؟

- برای ثبت مقاله در نشریه، باید هزینه‌ای پرداخت کرد؟ آدرس اینترنتی صفحه مربوط به پرداخت؟

- مقالات پژوهشی یا مروری نشریه در یک سال گذشته چه تعداد بوده است؟ آدرس اینترنتی آرشیو مقالات؟

- آیا نشریه برای دریافت نکردن پول از نویسندگان سیاست‌گذاری خاصی دارد (برای نویسندگان کشورهای درحال‌توسعه)؟

- نشریه کدام سیاست آرشیو دیجیتالی را دنبال می‌کند؟ نشانی اینترنتی این بخش؟

- آیا نشریه اجازه جستجو در متن کامل مقاله را می‌دهد؟

- نشریه از کدام شناساگر مقاله استفاده می‌کند؟

- آیا نشریه ابرداده مقالات را در اختیار  DOAJ قرار می‌دهد یا خواهد داد؟

- آیا نشریه می‌تواند آمار تعداد دانلود مقالاتش را نشان دهد؟

- دسترسی آزاد به متن مقالات نشریه از چه سالی آغاز شده است؟

- فرمت دسترسی به مقالات به چه صورت است؟

- مناسب‌ترین کلمات کلیدی توصیف‌کننده نشریه کدام‌اند؟

- اصل مقالات نشریه به چه زبانی منتشر می‌شوند؟

 بخش دوم: کیفیت و شفافیت عملکرد هیئت تحریریه نشریه

در این بخش به ترتیب باید به ۷ سؤال پاسخ داده شود:

۱. آدرس اینترنتی صفحه معرفی اعضای هیئت تحریریه نشریه؟

۲. نوع فرآیند داوری نشریه؟

۳. آدرس صفحه اینترنتی که اطلاعات آن را می‌توان مشاهده کرد؟

۴. آدرس اینترنتی صفحه نشان‌دهنده اهداف و چشم‌انداز نشریه؟

۵. آدرس اینترنتی صفحه نشان‌دهنده راهنمای نویسندگان؟

۶. آیا نشریه دارای سیاست خاصی برای بررسی سرقت ادبی دارد؟

۷. به طور میانگین، فرایند ثبت مقاله تا چاپ آن چند هفته به طول می‌انجامد؟

 بخش سوم: چگونگی دسترسی به محتوای نشریه

    در این بخش باید آدرس اینترنتی صفحه‌ای که نشان‌دهنده دسترسی آزاد به مقالات درج ‌شده است وارد شود.

 بخش چهارم: صدور مجوزهای محتوا

    در این قسمت باید به ۵ سؤال زیر پاسخ داده شود:

۱. آیا نشریه اطلاعات صدور مجوز CC (Creative Commons license) قابل‌خواندن توسط ماشین را در ابرداده‌های مقاله قرار داده است؟

۲. آیا نشریه اجازه استفاده مجدد یا تلفیق محتوا را طبق صدور مجوز می‌دهد یا مجوزهای مشابه صادر می‌کند؟

۳. آدرس صفحه اینترنتی نشان‌دهنده مجوزها را وارد کنید.

۴. آیا نشریه به خواننده اجازه خواندن، فروگذاری، تکثیر، چاپ و لینک دسترسی به متن مقالات ویژه را می‌دهد؟

۵. نشریه از کدام سیاست واسپاری استفاده می‌کند؟

 بخش پنجم: حقوق مؤلفان و مجوزها

    در این بخش سؤال می‌شود که آیا نشریه به نویسنده یا نویسندگان مقاله اجازه می‌دهد که بدون محدودیت حقوق مؤلفان را رعایت کنند یا خیر، همچنین آیا نشریه به نویسنده یا نویسندگان مقاله اجازه نشر آثار را بدون محدودیت می‌دهد یا خیر؟ که در صورت تأیید این مطالب، آدرس صفحه اینترنتی که این مطالب در آن درج شده باید وارد شود.

 بخش ششم: مشخصات متقاضی

    در این قسمت نام و نام‌ خانوادگی متقاضی، آدرس پست الکترونیکی و تایید آدرس پست الکترونیکی وارد می‌شود. با تکمیل اطلاعات این قسمت درخواست ثبت خواهد شد و پس از بررسی‌های لازم، نتیجه بررسی به ایمیل واردشده ارسال خواهد شد.

 روند بررسی و ورود به پایگاه  DOAJ معمولا ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد. در این مدت از انتشار غیراستاندارد و بدون متن کامل یک شماره خودداری نمایید.